Soru:
Uygurlar döneminde Türklerde şehirleşme ve sosyo-ekonomik hayatta önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Bu değişiklikler nelerdir? Aşağıdaki listede verilen maddeleri kullanarak açıklayınız.
- Yerleşik Hayata Geçiş
- Ticaret
- Mimari ve Kültür
Çözüm:
💡 Uygurlar, Türk tarihinde bir dönüm noktasıdır. Göçebe yaşamdan yerleşik hayata geçişin en belirgin olduğu devlettir.
- ➡️ Yerleşik Hayata Geçiş: Uygurlar, tarıma elverişli bölgelerde (Turfan, Tarım Havzası) yerleşik hayata geçtiler. Bu, göçebeliğin temeli olan hayvancılığın yanı sıra tarım faaliyetlerinin de ekonomide ağırlık kazanmasına neden oldu.
- ➡️ Ticaret: Yerleşik hayat ve tarımsal üretim, artı ürün elde edilmesini sağladı. Bu durum, ticaretin gelişmesine ve İpek Yolu üzerinde bulunan Uygur şehirlerinin (örneğin, Hoço) önemli birer ticaret ve kültür merkezi haline gelmesine yol açtı.
- ➡️ Mimari ve Kültür: Göçebe çadırlarından (yurt) kalıcı evler, tapınaklar, surlar ve su kanalları inşa edilmeye başlandı. Bu, mimaride gelişmeyi beraberinde getirdi. Ayrıca, yerleşik yaşam, yazılı kültür, sanat (minyatür) ve farklı dinlere (Maniheizm, Budizm) geçiş gibi kültürel dönüşümleri hızlandırdı.
✅ Sonuç olarak, Uygurlar ile birlikte Türklerde şehirleşme hızlanmış, ekonomi çeşitlenmiş (hayvancılık + tarım + ticaret) ve sosyo-kültürel hayatta köklü değişimler yaşanmıştır.
