Soru:
Manastır'daki gözlemleri, Mustafa Kemal'in "çağdaşlaşma" ve "bilim"e verdiği önem konusunda nasıl bir bağlam oluşturmuştur? Bu bağlamı, Osmanlı'nın o dönemki durumuyla ilişkilendirerek açıklayın.
Çözüm:
💡 Bu soru, etnik çatışmalar ile modernleşme arasındaki nedensellik ilişkisini kurmamızı istemektedir.
- ➡️ Birinci Adım - Çatışmanın Nedeni: Mustafa Kemal, Manastır'da güçlü ve modern fikirlere sahip olan Balkan uluslarının (Yunanlar, Sırplar vs.), teknolojik ve askeri üstünlüğü elinde bulunduran Batılı devletlerin desteğiyle Osmanlı'ya karşı ayaklandığını gözlemledi.
- ➡️ İkinci Adım - Çıkarılan Ders: Bu durum, onun zihninde şu sonucu oluşturdu: Çağın gerisinde kalmış, bilim ve akıldan uzak bir devlet, içteki ve dıştaki tehditler karşısında ayakta kalamaz. Etnik çatışmaların altında yatan temel nedenlerden birinin, Osmanlı'nın modern dünyaya ayak uyduramaması olduğunu fark etti.
- ➡️ Üçüncü Adım - Fikri Temelin Atılması: Bu gözlem, onun daha sonra "Hayatta en hakiki mürşit ilimdir" sözünün ve Cumhuriyet Türkiyesi'ni laik, akılcı ve bilimsel temeller üzerine inşa etme kararlılığının alt yapısını hazırladı. Çağdaşlaşmayı, sadece bir tercih değil, var olma mücadelesinin bir gereği olarak gördü.
✅ Sonuç olarak, Manastır'daki etnik çatışmalar, Mustafa Kemal'in gözünde, çağdaşlaşmanın bir lüks değil, bir zorunluluk olduğu fikrini pekiştirmiştir.
