Soru:
Aşağıdaki büyüklüklerden hangileri skaler, hangileri vektörel büyüklüktür? Nedenleriyle birlikte açıklayınız.
- a) 5 kg kütle
- b) 30 m/s Doğu'ya hız
- c) 20 m/s sürat
- d) 100 Newton (N) kuvvet
Çözüm:
💡 Bir büyüklüğün skaler mi vektörel mi olduğunu anlamak için basit bir kural vardır: Yön ve doğrultu belirtiyor mu?
- ➡️ a) 5 kg kütle: Bu büyüklük sadece bir sayı ve birimden oluşur. "5 kg Kuzey" gibi bir ifade anlamsızdır. Bu nedenle skalerdir.
- ➡️ b) 30 m/s Doğu'ya hız: Bu ifade hem sayısal bir değeri (30 m/s) hem de net bir yönü (Doğu) belirtmektedir. Bu nedenle vektöreldir.
- ➡️ c) 20 m/s sürat: Bu, sadece sayısal bir değerdir. Hangi yönde olunduğu bilgisini içermez. "Sürat" kelimesi zaten skaler büyüklüğü ifade eder. Bu nedenle skalerdir.
- ➡️ d) 100 Newton (N) kuvvet: Kuvvet, uygulandığı yöne bağlıdır. Sadece "100 N" yazılsa bile bu, bir vektörün büyüklüğünü (şiddetini) temsil eder. Kuvvetin kendisi vektörel bir büyüklüktür.
✅ Sonuç: Sürat (c şıkkı), tıpkı kütle gibi, yön belirtmediği için skaler bir büyüklüktür. Hız ve kuvvet ise yön bildirdikleri için vektörel büyüklüklerdir.
