Soru:
Bir bisikletli, evinden çıkıp 1800 metre kuzeye gidiyor, sonra 1200 metre doğuya gidiyor. Bu toplam hareket 5 dakika sürüyor. Bisikletlinin ortalama sürati kaç m/s'dir? Hesaplanan bu değer neden skaler bir büyüklüktür?
Çözüm:
💡 Ortalama sürat, toplam alınan yolun toplam zamana bölünmesiyle bulunur ve her zaman skalerdir.
- ➡️ Adım 1: Toplam Yolu Hesaplama
Toplam Yol = 1800 m + 1200 m = 3000 metre. (Yönler önemli değil, mesafeler toplanır).
- ➡️ Adım 2: Zamanı Saniyeye Çevirme
Toplam Zaman = 5 dakika = 5 x 60 = 300 saniye.
- ➡️ Adım 3: Ortalama Sürati Hesaplama
Ortalama Sürat = Toplam Yol / Toplam Zaman
Ortalama Sürat = 3000 m / 300 s = 10 m/s.
- ➡️ Adım 4: Skalerlik Değerlendirmesi
Hesaplamada kullanılan "toplam yol" skaler bir büyüklüktür. "Zaman" da skalerdir. İki skaler büyüklüğün oranı da skaler olacağından, ortalama sürat de skaler bir büyüklüktür ve "10 m/s" şeklinde ifade edilir.
✅ Sonuç: Bisikletlinin ortalama sürati 10 m/s'dir. Bu değer skalerdir çünkü sadece sayısal büyüklüğü ve birimi vardır, yön belirtmez.
