Soru:
Bir hukukçu, "TCK'nın 81. maddesine göre kasten öldürme suçunun cezası ağırlaştırılmış müebbet hapistir," der. Bir filozof ise "Ceza nedir? Cezalandırmanın amacı nedir? Öç alma mı, toplumu koruma mı, suçluyu ıslah etme mi?" sorularını sorar. Felsefe ile hukuk arasındaki bu ilişkiyi, "norm koyma" ve "normu temellendirme" kavramları üzerinden açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, hukukun somut kurallar koyarken, felsefenin bu kuralların ardındaki ahlaki temelleri araştırdığını göstermektedir.
- ➡️ Hukukun İşlevi (Norm Koyma): Hukuk, toplumsal düzeni sağlamak için somut, yaptırıma dayalı kurallar (normlar) koyar. Bu kurallar "ne yapılmalı/nasıl davranılmalı" sorusuna doğrudan bir cevap verir (Örn: "Kasten öldürme suçtur ve cezası şudur").
- ➡️ Felsefenin İşlevi (Normu Temellendirme): Felsefe, özellikle etik ve hukuk felsefesi, hukukun koyduğu bu normların meşruiyet kaynağını sorgular. "Bu kural neden adildir?", "Yasama yetkisinin kaynağı nedir?", "Adalet nasıl sağlanır?" gibi sorularla hukuku temellendirmeye ve eleştirmeye çalışır.
- ➡️ İlişki: Hukuk, pratik bir çerçeve sunarken; felsefe bu çerçevenin dayandığı soyut ilkeleri (eşitlik, özgürlük, hakkaniyet) araştırarak hukuka bir derinlik ve yön verir. Adil bir hukuk sisteminin inşası, felsefi bir tartışma olmaksızın eksik kalır.
✅ Sonuç olarak, hukuk "neyin yapıldığını/ yapılacağını" düzenler, felsefe ise "neyin yapılması gerektiğinin" ahlaki ve akılsal gerekçelerini arar.
