Soru:
"Su, 100°C'de kaynar." ifadesi ile "Adalet, en yüce erdemdir." ifadesi arasındaki temel farkı, bu ifadelerin hangi bilgi türlerine ve disiplinlere ait olduğunu düşünerek açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu iki ifade, felsefe ve bilimin ürettiği bilgi türlerinin tipik örnekleridir.
- ➡️ İlk İfade ("Su, 100°C'de kaynar."): Bu bir bilimsel önermedir. Ampirik (deneysel) gözlem ve deneylerle test edilebilir, nicel verilere dayanır, nesneldir ve genel geçer kabul edilir (standart atmosfer basıncında). Yanlışlanabilirlik ilkesine açıktır. Bu nedenle bilime aittir.
- ➡️ İkinci İfade ("Adalet, en yüce erdemdir."): Bu ise bir felsefi önermedir. Normatif (kural koyucu) ve değer yüklüdür. Ampirik yöntemlerle kanıtlanamaz veya çürütülemez. Farklı filozoflar (Platon, Aristoteles, Rawls) tarafından farklı şekillerde temellendirilebilir. Doğruluğu kişiden kişiye, toplumdan topluma değişebilir. Bu nedenle felsefeye, özellikle de etik (ahlak felsefesi) alanına aittir.
✅ Sonuç: Birinci ifade olan'ı (fact), ikinci ifade ise olması gereken'i (value) ifade eder. Bu, bilim ile felsefe arasındaki en temel ayrımlardan biridir.
