Soru:
Fotosentez denklemi düşünüldüğünde, \( 6CO_2 + 6H_2O \rightarrow C_6H_{12}O_6 + 6O_2 \), açığa çıkan \( O_2 \) gazındaki oksijen atomları nereden gelmektedir? Bu bilgi, glikozdaki oksijen atomlarının kaynağını nasıl destekler?
Çözüm:
💡 Bu soru, fotosentezdeki atom akışını daha iyi anlamamızı sağlar. Açığa çıkan ürünlerin kaynağını bilmek, diğer ürünlerin kaynağını da anlamaya yardımcı olur.
- ➡️ Fotosentezde açığa çıkan oksijen gazı (\( O_2 \)), iki oksijen atomundan oluşur.
- ➡️ Yapılan izotop işaretleme deneyleri, bu \( O_2 \) gazındaki oksijen atomlarının tamamen su moleküllerinden (\( H_2O \)) geldiğini göstermiştir. Karbondioksitten gelmez.
- ➡️ Denklemde 6 su molekülü (\( 6H_2O \)) kullanılır. Her bir su molekülü 1 oksijen atomu içerir, toplam 6 oksijen atomu. Açığa çıkan 6 \( O_2 \) molekülü ise toplam 12 oksijen atomu içerir.
- ➡️ Bu durum bir çelişki gibi görünebilir. Ancak, su molekülleri fotoliz (ışıkla parçalanma) reaksiyonu sırasında parçalanır ve hidrojen atomlarıyla birlikte oksijen atomları da serbest kalır. Bu oksijen atomları birleşerek \( O_2 \) gazını oluşturur.
- ➡️ Bu bilgi bize şunu gösterir: Suyun oksijen atomları glikoza gitmez, onun yerine oksijen gazı olarak atmosfere salınır. Dolayısıyla, glikozdaki oksijen atomları için tek mantıklı kaynak, karbondioksit (\( CO_2 \)) molekülleridir.
✅ Sonuç: Açığa çıkan \( O_2 \)'nin kaynağının su (\( H_2O \)) olduğu gerçeği, glikozdaki oksijenin kaynağının karbondioksit (\( CO_2 \)) olduğu sonucunu destekler ve tutarlı kılar.
