Soru:
Bir tarihçi, İstiklal Savaşı yıllarında cephede yaşananları anlatan bir kitap yazmaktadır. Bu kitabı hazırlarken aşağıdaki materyallerden hangilerini ikinci el kaynak olarak kullanır?
- A) Mustafa Kemal Atatürk'ün Nutuk adlı eseri
- B) Cephede görev yapmış bir askerin günlüğü
- C) Savaş dönemine ait resmi telgraf metinleri
- D) 1970'lerde yayımlanmış "Kurtuluş Savaşı Günlüğü" adlı araştırma kitabı
- E) Ankara'da açılan bir sergide sergilenen, döneme ait bir silah
Çözüm:
🎯 Bu soruda, tarihçinin kendi araştırması için kullandığı kaynakların türünü belirlememiz isteniyor. İkinci el kaynak, başka kaynaklardan (genellikle birinci el) yararlanılarak hazırlanmış derleme, analiz ve yorum eserleridir.
- ➡️ A) Nutuk: Atatürk'ün kendi dilinden, kendi yaşadığı dönemi ve olayları anlattığı temel bir eserdir. Bu, birinci el kaynaktır.
- ➡️ B) Askerin günlüğü: Olayları bizzat yaşayan birinin o anda tuttuğu kişisel kayıttır. Bu, birinci el kaynaktır.
- ➡️ C) Resmi telgraflar: Olayların yaşandığı dönemde yazılmış resmi belgelerdir. Bu, birinci el kaynaktır.
- ➡️ D) "Kurtuluş Savaşı Günlüğü" kitabı: Olaylardan çok sonra, muhtemelen birinci el kaynakları kullanarak hazırlanmış bir araştırma eseridir. Bu, tipik bir ikinci el kaynaktır.
- ➡️ E) Döneme ait silah: O dönemden kalan orijinal bir nesnedir. Bu, birinci el kaynak/birincil veri kabul edilir.
✅ Tarihçi, kitabını yazarken D seçeneğindeki "Kurtuluş Savaşı Günlüğü" adlı araştırma kitabını bir ikinci el kaynak olarak kullanır.
