Soru:
Tarih öğretmeni Ayşe Hanım, öğrencilerinden Osmanlı Devleti'nin kuruluş dönemi ile ilgili bir araştırma yapmalarını istemiştir. Öğrencilerden Elif, araştırmasında aşağıdaki kaynakları kullanmıştır:
- Osmanlı kroniklerinden yararlanılarak 2020 yılında yazılmış bir monografi
- Kuruluş Dönemi padişahlarının hayatlarını anlatan bir belgesel
- İlk Osmanlı paralarının basım tekniklerini inceleyen bir akademik makale
- Orhan Gazi dönemine ait orijinal bir vakfiye (vakıf belgesi)
Elif'in kullandığı bu kaynaklardan hangileri ikinci el kaynak kapsamına girer?
Çözüm:
💡 İkinci el kaynaklar, olayların yaşandığı dönemde değil, daha sonraki dönemlerde, olaylara doğrudan tanık olmayan kişiler tarafından, birinci el kaynakları kullanarak üretilmiş eserlerdir.
- ➡️ 2020 yılında yazılmış monografi: Olayların yaşandığı dönemden çok sonra, akademik bir araştırma sonucu yazıldığı için ikinci el kaynaktır.
- ➡️ Belgesel: Tarihsel olayların yorumlanması ve sunulmasıdır, orijinal belgelere dayansa da kendisi birinci elden değildir. Bu nedenle ikinci el kaynaktır.
- ➡️ Akademik makale: Belirli bir konuda araştırma yapılmış, analiz ve yorum içeren bir çalışmadır. İkinci el kaynaktır.
- ➡️ Orijinal vakfiye: Olayın geçtiği dönemden kalan, o döneme ait resmi bir belgedir. Bu nedenle birinci el kaynaktır.
✅ Sonuç olarak, Elif'in kullandığı kaynaklardan monografi, belgesel ve akademik makale ikinci el kaynak kapsamına girer.
