Soru:
Laboratuvarda konsantre sülfürik asit () çözeltisinden 1 M'lık seyreltik bir çözelti hazırlamak isteyen Berkay, 50 mL saf suyun bulunduğu behere 10 mL konsantre asidi doğrudan ekliyor. Bu işlem sırasında beklenmedik şiddetli bir reaksiyon oluyor ve çözelti beherden taşıyor. Berkay'ın yaptığı temel hata nedir ve doğru prosedür nasıl olmalıdır?
Çözüm:
⚠️ Seyreltme, özellikle yüksek ısı çıkaran (çözünme yüksek) asit ve bazlar için kritik bir işlemdir. Adım adım analiz edelim:
- ➡️ Hatanın Tespiti: Berkay'ın temel hatası, "ASLA SUYA ASİT EKLE" kuralına uymamış olmasıdır. Konsantre asidi suyun üzerine eklediği için açığa çıkan yüksek ısı, suyun aniden kaynamasına ve sıçramalara neden olmuştur.
- ➡️ Doğru Prosedür - 1. Adım: Öncelikle göz koruyucu, önlük ve asit dayanıklı eldiven giyilmelidir.
- ➡️ Doğru Prosedür - 2. Adım: Seyreltik çözeltiyi hazırlamak için önce behere yeterli miktarda saf su (tamamı değil) konulmalıdır.
- ➡️ Doğru Prosedür - 3. Adım: Konsantre asit, yavaş yavaş ve karıştırarak suyun içine eklenmelidir. Bu sayede açığa çıkan ısı, daha büyük su kütlesi tarafından emilir ve kontrolsüz bir reaksiyon önlenir.
- ➡️ Doğru Prosedür - 4. Adım: Son olarak, istenen hacme saf su eklenerek tamamlanır.
✅ Sonuç olarak, doğru kural "Asidi Suya Dök, Başına Bela Doku" şeklinde hatırlanabilir. Berkay'ın bu kurala uymaması kazaya neden olmuştur.
