Soru:
"Hiç kimse yoktur ki, rızkı Allah tarafından kendisine tayin edilmiş olmasın." hadisi ile "İnsan için ancak çalıştığının karşılığı vardır." (Necm Suresi, 39. ayet) ayetini, "insanın çabası ve rızık" konusu bağlamında nasıl uzlaştırırsınız? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu iki temel kaynak, ilk bakışta çelişkili gibi görünebilir. Ancak İslami anlayışta birbirini tamamlayıcıdırlar.
- ➡️ Birinci Adım - Ayeti Anla: "İnsan için ancak çalıştığının karşılığı vardır." ayeti, sorumluluğu ve çabanın (sebep) zorunluluğunu vurgular. İnsan, sonucu elde etmek için emek sarf etmekle yükümlüdür.
- ➡️ İkinci Adım - Hadisi Anla: "Rızkı Allah tarafından tayin edilmiş olmasın." hadisi ise, nihai taksim ve takdirin Allah'a ait olduğunu bildirir. Yani kişi ne kadar çalışırsa çalışsın, ona ulaşacak rızık Allah'ın belirlediği kadardır.
- ➡️ Üçüncü Adım - Sentez Yap: Bu iki ilke birlikte şu anlama gelir: İnsan, sanki her şey çabasına bağlıymış gibi çalışacak (sebebe yapışacak), ancak sonucu elde ederken, sanki her şey Allah'ın takdirine bağlıymış gibi O'na tevekkül edecektir.
✅ Sonuç: Çaba kuldan, takdir ve taksim Allah'tandır. Mümin, bu iki düsturu birlikte yaşayarak dengeli bir hayat sürer.
