Soru:
Jön Türkler'in iktidara geliş sürecini ve bu süreçte yaşanan önemli bir geri adımı (bir "baskın" olayı) açıklayınız. 1908'de meşrutiyeti ilan ettirdikten sonra, 1909'da hangi önemli olay meydana gelmiş ve bu olay Jön Türkler'in konumunu nasıl etkilemiştir?
Çözüm:
💡 Bu soru, Jön Türk iktidarının konsolidasyon sürecini ve karşılaştığı en büyük engellerden birini anlamayı gerektirir.
- ➡️ Birinci Adım (İktidara Geliş): Jön Türkler, 1908 Devrimi ile doğrudan iktidarı ele geçirmemiş, ancak Meclis-i Mebusan üzerinde büyük bir etki kurmuşlardır. Yönetim, padişahın yetkilerinin anayasa ile sınırlandığı bir meşrutiyet rejimi olarak devam etmiştir.
- ➡️ İkinci Adım (Geri Adım / Baskın): Meşrutiyet rejiminden ve modernleşme çabalarından memnun olmayan muhalif gruplar (örneğin, bazı softalar, alaylı subaylar vb.) 13 Nisan 1909'da (Rumi takvimle 31 Mart) bir isyan başlattılar. Bu olay, 31 Mart Vakası olarak bilinir. İsyancılar, meşrutiyet yönetimine karşı ayaklanmış ve bir süreliğine İstanbul'da kontrolü ele geçirmişlerdir.
- ➡️ Üçüncü Adım (Sonuç ve Etki): İsyanı bastırmak için, Selanik'teki 3. Ordu'ya bağlı birlikler "Hareket Ordusu" adı altında toplanarak İstanbul'a yürüdü. Bu ordunun kurmay başkanı Mustafa Kemal (Atatürk)'dü. İsyan bastırıldı ve Jön Türkler (özellikle İttihat ve Terakki) bu olaydan sonra siyasette çok daha güçlü bir konuma geldi. Ayrıca, isyanın sorumlusu olarak görülen Sultan II. Abdülhamid tahttan indirildi ve yerine V. Mehmed Reşad padişah yapıldı.
✅ Sonuç: Jön Türkler, 1908'de meşrutiyeti getirdikten sonra 1909'da 31 Mart Vakası adlı bir gerici isyanla karşılaşmıştır. Bu isyanın Hareket Ordusu tarafından bastırılması, Jön Türkler'in (İttihat ve Terakki'nin) iktidarını kesinleştirmiş ve mutlakıyet yanlısı padişah II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesiyle sonuçlanmıştır.
