Soru:
İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin I. Dünya Savaşı sırasında uyguladığı Tehcir Kanunu (Sevk ve İskan Kanunu) ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur?
- A) Kanun, savaş bölgelerindeki tüm Müslüman nüfusu güvenli yerlere taşımak için çıkarılmıştır.
- B) Kanunun çıkarılma gerekçesi, Ermeni nüfusun casusluk ve isyan faaliyetlerini önlemektir.
- C) Tehcir, yalnızca Doğu Anadolu'daki sınırlı bir bölgede uygulanmıştır.
- D) Kanun, İttihat ve Terakki'nin muhalif partilerle uzlaşarak çıkardığı bir yasadır.
- E) Tehcir edilen nüfus, savaşın bitiminden kısa bir süre sonra tamamen eski yerlerine geri dönebilmiştir.
Çözüm:
💡 Bu soru, tarihsel bir trajedi olan Tehcir Kanunu'nun niteliği, kapsamı ve gerekçesi hakkındaki bilgiyi ölçmektedir. Doğru ifadeyi bulalım:
- ➡️ İlk Adım (A): Kanun, özellikle Ermeni nüfusu hedef almıştır. Tüm Müslüman nüfusu kapsamaz. Bu ifade yanlıştır.
- ➡️ İkinci Adım (B): İttihat ve Terakki hükümeti, resmi gerekçe olarak, Ermeni çetelerin Rus ordusuyla işbirliği yapması, isyan çıkarması ve cephe gerisini tehdit etmesini göstermiştir. Bu, kanunun çıkarılma gerekçesi olarak sunulmuştur. Bu ifade doğrudur.
- ➡️ Üçüncü Adım (C): Tehcir, yalnızca Doğu Anadolu ile sınırlı kalmamış, Anadolu'nun birçok vilayetindeki Ermeni nüfusu kapsamıştır. Bu ifade yanlıştır.
- ➡️ Dördüncü Adım (D): Kanun, İttihat ve Terakki'nin mutlak iktidarı döneminde, muhalefetin etkisiz olduğu bir Meclis'ten geçirilmiştir. Uzlaşma söz konusu değildir. Bu ifade yanlıştır.
- ➡️ Beşinci Adım (E): Savaş sonrasında geri dönüşler sınırlı kalmış, pek çok kişi evlerine ve topraklarına geri dönememiştir. "Tamamen" ifadesi gerçeği yansıtmamaktadır. Bu ifade yanlıştır.
✅ Sonuç olarak, doğru ifade B seçeneğidir.
