Soru:
Osmanlı Devleti'nin aşağıdaki hangi özelliği, onun "çok uluslu" (kozmopolit) bir yapıya sahip olduğunun en güçlü kanıtı olarak gösterilebilir?
- A) Güçlü bir merkezi ordunun (Yeniçeri Ocağı) bulunması
- B) Fethedilen topraklarda istimâlet (hoşgörü) politikası izlemesi
- C) Farklı din ve milletlerden insanların, kendi hukuk kurallarına göre yargılanabilmesi
- D) Lonca teşkilatı aracılığıyla esnafı denetlemesi
Çözüm:
💡 Soru, Osmanlı'nın çok uluslu yapısının en güçlü kanıtını aramaktadır. Bu, yalnızca farklı grupların varlığını değil, bu varlığa resmi ve kurumsal bir tanınma olduğunu göstermelidir.
- ➡️ 1. Adım: A seçeneği (Güçlü ordu), askeri gücü gösterir, etnik çeşitliliği kanıtlamaz.
- ➡️ 2. Adım: B seçeneği (İstimâlet politikası), hoşgörüyü gösterir ve önemlidir. Ancak bu daha çok bir yaklaşım veya politikadır; kurumsal bir yapının kanıtı değildir.
- ➡️ 3. Adım: D seçeneği (Lonca teşkilatı), ekonomik ve sosyal bir örgütlenmedir, etnik-dini yapıyla doğrudan ilgili değildir.
- ➡️ 4. Adım: C seçeneği, Millet Sistemi'nin somut bir uygulamasıdır. Farklı grupların kendi dini hukuklarını uygulayabilmesi, devletin onların farklı kimliklerini resmen tanıdığını ve bu çok uluslu yapıyı yönetmek için bir sistem kurduğunu açıkça gösterir. Bu, hoşgörüden öte, kurumsal bir tanınmadır.
✅ Bu nedenle, çok uluslu yapının en güçlü ve kurumsal kanıtı, farklı hukuk sistemlerinin tanınmasıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.
