Soru:
Periyodik tabloda aynı grupta bulunan X, Y ve Z elementleri için aşağıdakiler bilinmektedir:
- X: 2. periyot, Toplam 3 değerlik elektronu var.
- Y: 4. periyot, 3 değerlik elektronu var.
- Z: X ve Y ile aynı grupta.
Buna göre, Z elementinin atom numarası kaç olabilir? (Elementlerin ardışık olduğunu varsayınız.)
Çözüm:
💡 Önce grubu belirleyip, sonra periyotlar arasındaki elektron sayısı artışını kullanacağız.
- ➡️ Grubun Belirlenmesi: X elementi 2. periyotta ve 3 değerlik elektronuna sahip. Bu onun 3A grubunda olduğunu gösterir. (Bor Grubu)
- ➡️ X'in Atom Numarası: 2. periyot 3A grubu elementi Bor (B)'dur. Atom numarası 5'tir. Elektron dağılımı: \( 1s^2 2s^2 2p^1 \)
- ➡️ Y'nin Atom Numarası: Y, 4. periyot 3A grubu elementidir. 3. periyotta 3A grubu elementinin (Alüminyum, Z=13) atom numarası 13'tür. Bir sonraki periyottaki aynı grup elementi, bir önceki periyottaki soy gazın (3. periyot soy gazı Argon, Z=18) atom numarasına eklenerek bulunabilir.
\( Z_Y = Z_{Argon} + 3 = 18 + 3 = 21 \) veya direkt 4. periyot 3A elementi Galyum (Ga)'dur ve atom numarası 31'dir. Soruda "ardışık" denmediği için iki ihtimal var. Ancak genel geçer kural, bir alt periyottaki aynı grup elementinin atom numarasının, bir üst periyottaki aynı grup elementinin atom numarasına "8, 8, 18, 18, 32" gibi artışlarla ulaşıldığıdır. 2. periyottan (B, Z=5) 4. periyota (Ga, Z=31) geçişte bu kuralı uygulayalım. 2. periyottan 3. periyoda: +8 (Al, Z=13), 3. periyottan 4. periyoda: +18 (Ga, Z=31).
- ➡️ Z'nin Atom Numarası: Z, X ve Y ile aynı grupta (3A) ve Y'den sonraki element olarak düşünülebilir (5. periyot). 4. periyottan 5. periyoda geçişte atom numarası 18 artar. Bu durumda Z'nin atom numarası: \( Z_Z = Z_Y + 18 = 31 + 18 = 49 \). 5. periyot 3A grubu elementi İndiyum (In)'dur ve atom numarası 49'dur.
✅ Sonuç: Z elementinin atom numarası 49 olabilir. (Element: İndiyum, In)
