Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir nesne eksikliğinden kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?
- A) Toplantıda hem seni hem onu eleştirdiler.
- B) Bu konuyu ailesine danışıp daha sonra karar verecek.
- C) Yarışmaya katıldı ve birinci oldu.
- D) Arkadaşlarına güveniyor, her zaman destekliyordu.
Çözüm:
💡 Anlatım bozukluklarından biri, ortak kullanılan bir ögenin (nesne, dolaylı tümleç vb.) cümlenin her iki yüklemine de uygun olmamasıdır.
- ➡️ A seçeneği: "seni" ve "onu" nesneleri "eleştirdiler" yüklemine doğru bir şekilde bağlanmıştır. ✅ Doğru.
- ➡️ B seçeneği: "Bu konuyu" nesnesi "danışıp" ve "karar verecek" yüklemlerine uygun değil gibi görünebilir ancak "ailesine danışmak" kalıbı nesne almaz. Cümlede bir bozukluk yoktur. ✅ Doğru.
- ➡️ C seçeneği: "Yarışmaya" dolaylı tümleci her iki yükleme de uygundur. ✅ Doğru.
- ➡️ D seçeneği: "Arkadaşlarına" dolaylı tümleci "güveniyor" yüklemine uygundur. Ancak "destekliyordu" yüklemi bir nesne gerektirir (Neyi/kimi destekliyordu?). Cümlede nesne eksikliği vardır. Doğrusu "...her zaman onları destekliyordu." şeklinde olmalıdır. ❌ Anlatım bozukluğu var.
✅ Sonuç olarak, nesne eksikliğinden kaynaklanan anlatım bozukluğu D seçeneğinde bulunmaktadır.
