Soru:
"Yapım ekleri, kelimelerin anlamını değiştirerek yeni kelimeler türetir. Çekim ekleri ise kelimelerin cümle içindeki görevlerini belirler."
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, yapım eki almıştır?
- A) Kitapları raftan al.
- B) Gözlükçüye uğradım.
- C) Eve erken döndü.
- D) Bu konuyu anlamadım.
Çözüm:
🧠 Yapım eki, kelimenin anlamını değiştirip yeni bir kelime türeten ektir. Çekim eki ise kelimenin cümledeki dilbilgisel ilişkisini gösterir.
- ➡️ A seçeneği: "kitapları" -> "kitap" ismine gelen "-lar" çoğul eki ve "-ı" belirtme hal ekidir. İkisi de çekim ekidir.
- ➡️ B seçeneği: "gözlükçü" -> "gözlük" ismine gelen "-çü" eki, meslek ismi türetmiştir. Bu bir yapım ekidir.
- ➡️ C seçeneği: "eve" -> "ev" ismine gelen "-e" yönelme hal ekidir. Çekim ekidir.
- ➡️ D seçeneği: "konuyu" -> "konu" ismine gelen "-yu" belirtme hal ekidir. Çekim ekidir.
✅ Doğru cevap, yeni bir meslek ismi türeten B seçeneğidir.