Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük edat değildir?
- A) Bu soruyu senin gibi çözebilmeliyim.
- B) Bütün gün ders çalışmak için kütüphaneye gitti.
- C) Konuşmak ile iş bitmez, çalışmak gerekir.
- D) Ayakkabılarını fırça ile temizledi.
Çözüm:
💡 Bir sözcüğün edat olup olmadığını anlamak için, cümledeki anlam ilişkisini kurup kurmadığına ve cümleden çıkarıldığında anlamın bozulup bozulmadığına bakarız. Ayrıca "ile" kelimesinin bağlaç olup olmadığını kontrol etmek için "ve" ile değiştirip değiştirilemeyeceğine bakarız.
- ➡️ A seçeneği: "Senin gibi" ifadesi, bir benzetme ve yöntem bildiriyor. "Nasıl çözebilmeliyim?" sorusuna "senin gibi" cevabı gelir. "Gibi" burada bir edattır.
- ➡️ B seçeneği: "Ders çalışmak için" ifadesi, kütüphaneye gitme amacını bildiriyor. "Neden/Niçin gitti?" sorusuna "ders çalışmak için" cevabı gelir. "İçin" burada bir edattır.
- ➡️ C seçeneği: "Konuşmak ile iş bitmez..." Buradaki "ile"yi "ve" ile değiştirelim: "Konuşmak ve iş bitmez..." Görüldüğü gibi anlam bozulmuyor ve iki fiilimseyi (konuşmak, iş bitmek değil) bağlıyor. Bu nedenle buradaki "ile" bir bağlaçtır, edat değildir.
- ➡️ D seçeneği: "Fırça ile temizledi." Buradaki "ile"yi "ve" ile değiştiremeyiz. "Fırça ve temizledi" anlamsız olur. Burada "ile", temizleme aracını bildiriyor. "Ne ile temizledi?" sorusuna "fırçayla" cevabı gelir. Bu bir edat kullanımıdır.
✅ Soru, hangisinde altı çizili sözcüğün edat olmadığını soruyor. C seçeneğindeki "ile" bağlaç görevindedir. Doğru cevap C'dir.
