Soru:
"Ateş olmayan yerden duman çıkmaz." atasözü ile aynı anlama gelen seçenek hangisidir?
- A) Rüzgar eken fırtına biçer.
- B) Her işte bir hayır vardır.
- C) Her söylenene inanma.
- D) Yalancının mumu yatsıya kadar yanar.
Çözüm:
💡 Bu soru, anlamca eş anlamlı atasözlerini bulmamızı istiyor.
- ➡️ Birinci Adım: Verilen atasözünün anlamını netleştirelim. "Ateş olmayan yerden duman çıkmaz", her sonucun bir sebebi olduğunu, ortada bir söylenti (duman) varsa mutlaka ona kaynaklık eden bir gerçek (ateş) olduğunu anlatır. Temelinde "sebep-sonuç" ilişkisi ve "gerçek payı" vardır.
- ➡️ İkinci Adım: Seçeneklerdeki atasözlerinin anlamlarını tek tek ele alalım:
- A) Rüzgar eken fırtına biçer: Kötü bir davranışın daha büyük bir kötülükle karşılık bulacağını anlatır. Bu, bir kötülük-ceza ilişkisidir. Verilen atasözüyle doğrudan aynı anlamda değildir.
- B) Her işte bir hayır vardır: Başa gelen kötü bir olayın aslında iyi bir sonuca yol açabileceğini anlatır (iyimserlik). Anlam uyuşmaz.
- C) Her söylenene inanma: İnsanların her dediğine kanmamak gerektiğini öğütler. Bu, söylentilere şüpheyle yaklaşmayı anlatırken, verilen atasözü söylentilerin genellikle bir gerçeklik payı olduğunu savunur. Neredeyse zıt anlamlıdır.
- D) Yalancının mumu yatsıya kadar yanar: Yalanın er geç ortaya çıkacağını, söylentilerin (duman) kaynağı olan yalanın (ateş) bir gün mutlaka deşifre olacağını anlatır. Bu, verilen atasözündeki "dumanın kaynağı ateştir" mantığıyla örtüşür ve aynı gerçekçi bakış açısını paylaşır.
✅ Sonuç: Her iki atasözü de "gerçeğin er geç su yüzüne çıkacağı" fikrini işlediği için doğru cevap D) Yalancının mumu yatsıya kadar yanar'dır.
