Soru:
"Ona birazcık şeker verdim." ve "Bana çocukça bir davranış sergiledi." cümlelerinde altı çizili sözcüklerin aldığı eklerin (-cık, -ca) işlevlerini karşılaştırınız.
Çözüm:
💡 Aynı ekler, farklı sözcüklerde farklı anlamlar katabilir. Bu eklerin işlevini anlamak için sözcüğün cümle içindeki anlamına odaklanmalıyız.
- ➡️ 1. Cümle - "birazcık": Buradaki "biraz" sözcüğü miktar bildiren bir zamir veya zarf iken, "-cık" eki alarak "birazcık" olmuştur. Bu ek, "biraz" olan miktarı daha da küçülterek "çok az bir miktar" anlamı katmıştır. Yani burada "-cık" ekinin işlevi miktar küçültmesi yapmaktır.
- ➡️ 2. Cümle - "çocukça": Buradaki "çocuk" ismine "-ca" eki gelmiştir. Bu ek, "çocuk" gibi, ona benzer bir davranışı ifade etmektedir. Yani burada "-ca" ekinin işlevi benzerlik anlamı katmaktır. Aynı ek, "Türkçe konuşmak" örneğinde olduğu gibi "ilgili, aitlik" anlamı da katabilir, ancak bu cümledeki anlam "benzerlik"tir.
✅ Karşılaştırma Sonucu: Her iki ek de küçültme sıfatı türetmede kullanılabilir. Ancak; "-cık/cik" eki "birazcık" örneğinde olduğu gibi somut veya soyut miktar küçültmesi yaparken, "-ca/ce" eki "çocukça" örneğinde olduğu gibi daha çok benzerlik anlamı katmaktadır.
