Soru:
"Eğer zamanında çalışsaydın, şimdi sınavdan yüksek not alırdın." cümlesinde altı çizili fiil için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
- A) Basit zamanlı, geniş zaman
- B) Birleşik zamanlı, şart birleşik zaman
- C) Birleşik zamanlı, hikâye birleşik zaman
- D) Birleşik zamanlı, rivayet birleşik zaman
Çözüm:
🔎 Seçenekleri eleyerek doğru cevabı bulalım.
- ➡️ 1. Adım: Fiilin Yapısını Çözümleme
Altı çizili fiil "alırdın"dır. Bu fiil "al-" fiil köküne "-ır" (geniş zaman) ve "-dı" (ek fiilin hikâye birleşimi) eklerini almıştır. Yapı: al-ı-r-dı-n.
- ➡️ 2. Adım: Basit Zamanlı mı, Birleşik Zamanlı mı?
Fiilde iki kip eki yan yana gelmiştir. "-ır" eki fiili basit zamanlı (geniş zaman) yapar. Arkasından gelen "-dı" eki (ek fiil) ise bu basit zamanlı fiili birleşik zamanlı hale getirmiştir. Bu nedenle fiil birleşik zamanlıdır. (A şıkkı elendi).
- ➡️ 3. Adım: Birleşik Zamanın Türünü Belirleme
Ek fiilin geçmiş zaman eki (-di / -dı) geldiği için oluşan birleşik zaman Hikâye Birleşik Zamanı'dır. Rivayet (-miş) veya şart (-se) birleşimi kullanılmamıştır. (B ve D şıkkı elendi).
- ➡️ 4. Adım: Doğru Cevabı Onaylama
Fiil, geniş zamanın hikâyesi olduğu için birleşik zamanlıdır ve türü hikâye birleşik zamandır.
✅ Sonuç: Doğru cevap C seçeneğidir.
