Soru:
Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerden hangisi zarf görevinde değildir?
- A) Bu erken kalkışımın bir sebebi var.
- B) Yarın sınav sonuçları açıklanacak.
- C) Çocuklar sabah erkenden yola çıktı.
- D) Akşam yemeğine misafir gelecek.
Çözüm:
💡 Bir sözcüğün zarf olup olmadığını anlamak için, onun bir fiili, sıfatı veya başka bir zarfı etkileyip etkilemediğine bakarız. Etkilemiyorsa zarf değildir.
- ➡️ A seçeneği: "Erken" sözcüğü, "kalkışımın" isim soylu bir sözcüğünü niteliyor. Zarflar genellikle fiilleri, sıfatları veya zarfları niteler/belirtir. Bir ismi niteleyen sözcük sıfat görevindedir. Dolayısıyla "erken" bu cümlede zarf değildir.
- ➡️ B seçeneği: "Yarın" sözcüğü, "açıklanacak" fiilini belirtir. ("Ne zaman açıklanacak?" → "Yarın") Bu bir zaman zarfıdır.
- ➡️ C seçeneği: "Sabah" sözcüğü, "çıktı" fiilini belirtir. ("Ne zaman çıktı?" → "Sabah") Bu bir zaman zarfıdır.
- ➡️ D seçeneği: "Akşam" sözcüğü, "yemeği" isminin zamanını belirten bir sıfat tamlaması oluşturmuştur ("akşam yemeği"). Bir ismi nitelediği için burada sıfat görevindedir, zarf değildir.
✅ Soru, zarf görevinde olmayanı soruyor. A ve D seçenekleri zarf değildir. Ancak soru "hangisi" diyerek tek bir cevap istemektedir. A seçeneğindeki "erken" sözcüğü, bir fiilimsiyi (kalkışımın) nitelediği için sıfat yapmıştır ve bu durum zarf olmadığını net bir şekilde gösterir. Cevap A seçeneğidir.
