Soru:
"Aşağı yukarı on kişi toplantıya katıldı." cümlesinde altı çizili söz öbeğinin türü nedir?
Çözüm:
💡 Bu soruda, "aşağı yukarı" ikilemesinin zarf olup olmadığını ve hangi tür zarf olduğunu belirlememiz gerekiyor.
- ➡️ İlk adım, bu söz öbeğinin neyi belirttiğini bulmaktır. "Aşağı yukarı", katıldı eylemini değil, on kişi sayısını belirtiyor. Sayıların kesin olmadığını, bir yaklaşıklık ifade ettiğini vurguluyor.
- ➡️ Bir sözcük veya söz öbeği, bir ismi nitelerse sıfat, bir eylemi nitelerse zarf olur. Burada "on kişi" isim tamlamasını niteliyor gibi görünebilir. Ancak! Miktar zarfları, fiilleri değil, sıfatları veya zarfları nitelerler. "On" bir sayı sıfatıdır. "Aşağı yukarı" ise bu sıfatın anlamını, kesinlik derecesini etkilemektedir.
- ➡️ Bir zarf, bir sıfatın anlamını derecelendirdiğinde veya onun niteliğini belirttiğinde, bu bir miktar zarfıdır. Örneğin; "çok güzel" (güzel sıfatını derecelendirir), "pek iyi" (iyi sıfatını derecelendirir).
✅ "Aşağı yukarı", "on" sayı sıfatının miktarını/meyilini belirttiği için miktar (azlık-çokluk) zarfıdır.
