Nesne alabilen fiiller

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, geçişli bir fiil olduğu halde cümlede nesne kullanılmamıştır? (Geçişli fiil = Nesne alabilen fiil)

• A) Her sabah kahvaltıdan sonra çay içerim.
• B) Bu konuyu daha sonra tekrar konuşalım.
• C) O, bütün sınavları başarıyla geçti.
• D) Beni görünce hemen yanıma koştu.

💡 Geçişli bir fiil, nesne alabilme potansiyeline sahiptir. Ancak her zaman cümlede nesne bulunmak zorunda değildir. Buna "geçişli fiilin nesnesiz kullanımı" denir.

• ➡️ A seçeneği: "İçerim" fiili geçişlidir (neyi içerim? → çay). Cümlede "çay" nesnesi vardır.
• ➡️ B seçeneği: "Konuşalım" fiili geçişlidir (neyi konuşalım? → konuyu). Cümlede "konuyu" nesnesi vardır.
• ➡️ C seçeneği: "Geçti" fiili geçişlidir (neyi geçti? → sınavları). Cümlede "sınavları" nesnesi vardır.
• ➡️ D seçeneği: "Koştu" fiiline "neyi?" veya "kimi?" diye sorduğumuzda anlamlı bir cevap alamayız. "Koş-" fiili doğası gereği geçişsiz bir fiildir, nesne almaz. Bu nedenle bu cümle sorunun kriterini karşılamaz.

🚨 Soruda "geçişli bir fiil olduğu halde" şartı aranmaktadır. Seçeneklerdeki tüm fiiller geçişli değildir. "Koş-" fiili (D seçeneği) geçişsizdir. Bu durumda sorunun doğru cevabı yok gibi görünür. Ancak soru mantığına en uygun seçenek, fiili geçişli olan ama nesnesi söylenmemiş bir cümle aramaktır. Seçeneklerde böyle bir cümle bulunmamaktadır. Bu soru, bir fiilin geçişli olup olmadığını anlamanın önemini vurgulamaktadır. Örneğin "O, her gün kitap okur." cümlesinde "okur" fiili geçişlidir (neyi okur? → kitap) ve nesnesi vardır. "O, her gün okur." cümlesinde ise fiil yine geçişli olmasına rağmen nesne kullanılmamıştır. Seçeneklerde böyle bir yapı olmadığı için bu soru hatalı olabilir. En iyi ihtimalle, şıklarda nesnesiz kullanılan geçişli bir fiil olmadığı için, geçişli fiil içermeyen D seçeneği elenir ve diğer şıkların nesnesi olduğu için sorunun cevabı olmadığı anlaşılır.