Soru:
"Senin fikirlerin ( ) benim fikirlerim aynı." cümlesinde parantezle belirtilen yere "de/da" ekini getiriniz. Bu ekin neden ayrı yazılması gerektiğini açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soruda, "de/da"nın bağlaç mı yoksa ek mi olduğunu anlamamız gerekiyor.
- ➡️ Adım 1: Cümleyi Tamamlayalım
Cümleyi "Senin fikirlerin de benim fikirlerim aynı." şeklinde tamamlıyoruz. Ancak bu cümle dil bilgisi açısından bozuk. Anlamlı olması için "Senin fikirlerin de benim fikirlerim de aynı." veya daha doğrusu "Senin fikirlerin de benimkilerle aynı." şeklinde olmalı. Sorunun odağı, "de"nin yazımıdır.
- ➡️ Adım 2: "de"yi Cümleden Çıkarma Testi Yapalım
"de"yi cümleden çıkaralım: "Senin fikirlerin benim fikirlerim aynı." Cümle anlamsız ve bozuk değil, sadece "de"nin eklediği "benzerlik, dahil olma" anlamı kayboluyor. Bu, "de"nin bir bağlaç olduğunu gösterir.
- ➡️ Adım 3: Kesin Kuralı Uygulayalım
Bağlaç olan "de/da" her zaman ayrı yazılır. Kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne göre büyük ünlü uyumuna uyar. "fikirlerin" kelimesi "i" ince ünlüsü ile bittiği için "de" şeklinde yazılır.
✅ Sonuç: Parantezle belirtilen yere "de" gelmeli ve ayrı yazılmalıdır. Çünkü buradaki "de", cümleye "benzerlik, dahil olma" anlamı katan bir bağlaçtır ve bağlaçlar ayrı yazılır.
