Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralması vardır?
- A) Yarın okula erken gideceğim.
- B) Bu konuyu iyice anlıyor.
- C) Her sabah koşuya çıkıyor.
- D) Yeni bir kitap okuyacak.
Çözüm:
💡 Ünlü daralması, geniş ünlü (a, e) ile biten fiil kök veya gövdelerine "-yor" eki geldiğinde, bu geniş ünlülerin dar ünlüye (ı, i, u, ü) dönüşmesidir.
- ➡️ A şıkkı: "gideceğim" -> "gitmek" fiilinden gelir. "-ecek" eki geldiği için daralma yoktur. (gid-ecek-im)
- ➡️ B şıkkı: "anlıyor" -> "anlamak" fiilinden gelir. "-yor" eki, "a" ünlüsünü daraltmıştır. (anla-yor -> anlı-yor) ✅
- ➡️ C şıkkı: "çıkıyor" -> "çıkmak" fiilinden gelir. Kök zaten dar ünlü (ı) ile biter. Daralma olmaz.
- ➡️ D şıkkı: "okuyacak" -> "okumak" fiilinden gelir. "-acak" eki geldiği için daralma yoktur. (oku-y-acak)
✅ Doğru cevap, ünlü daralmasının görüldüğü B seçeneğidir.