Soru:
"Renk" kelimesine -i belirtme hal eki getirildiğinde nasıl bir ses olayı meydana gelir? Oluşan yeni kelimeyi ve süreci adım adım açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, bir kelimenin ek aldığında geçirdiği değişimi teorik olarak sorgulamaktadır.
- ➡️ İlk adım, kelimenin kökünü ve son sesini incelemek: Renk. Son ses, sert ünsüz olan k'dir.
- ➡️ İkinci adım, kelimeye gelecek eki belirlemek: -i belirtme hal eki.
- ➡️ Üçüncü adım, ses olayını değerlendirmek: Türkçede p, ç, t, k sert ünsüzleriyle biten bir kelimeye, ünlü ile başlayan bir ek geldiğinde, bu sert ünsüzler yumuşayarak b, c, d, g/ğ'ye dönüşür. Bu kurala ünsüz yumuşaması denir.
- ➡️ Sonuç olarak, k sesi yumuşayarak ğ sesine dönüşür. Yani, Renk + i = Rengi olur.
✅ Sonuç: Renk kelimesi, -i eki aldığında ünsüz yumuşamasına uğrar ve Rengi şeklini alır.