Soru:
"Çocuğun kanadı oyun sırasında kırılmış." cümlesinde altı çizili kelime hangi ses olayına uğramıştır? Kelimenin yumuşamadan önceki kök halini ve aldığı eki yazınız.
Çözüm:
💡 Cümlede geçen ve yumuşamaya uğradığı anlaşılan kelimeyi köküne ve ekine ayırarak analiz edelim.
- ➡️ İlk adım, yumuşamış kelimeyi tespit etmek: kanadı
- ➡️ İkinci adım, bu kelimenin hangi eki aldığını bulmaktır. Kelimeyi "kana-dı" şeklinde ayırdığımızda bu bir fiil gibi görünebilir, ancak cümlenin anlamı ("kanat"ın kırılması) bize bunun bir isim olduğunu gösterir. Aldığı ek, -ı iyelik (aitlik) ekidir (onun kanadı).
- ➡️ Üçüncü adım, eki çıkarıp kökü bulmaktır: kanad. Türkçede "d" sesiyle biten bir isim kökü pek yaygın değildir. Bu bize kökün sert ünsüz t ile bittiğini ve yumuşadığını düşündürür.
- ➡️ Kök, kanat kelimesidir. -ı iyelik eki geldiğinde, sondaki sert t ünsüzü yumuşayarak d'ye dönüşmüştür.
✅ Sonuç: Kanat köküne -ı iyelik eki geldiğinde ünsüz yumuşaması olmuş ve kelime kanadı şeklini almıştır.
