Düz kafiye, çapraz kafiye, sarmal kafiye

Örnek 06 / 12
Soru:

Aşağıdaki dörtlükte hangi kafiye düzeni kullanılmıştır?

Gün biter, sürü yatar ve sararan bir ayla,
Gün doğar, herkes kalkar, işine gider,
Ve gün ölür, arkasından bir seneyi çeker;
Bu bir rüzgârdır, hiç durmadan eser.
Çözüm:

💡 Kafiye türünü anlamak için dörtlüğün uyak örgüsünü (kafiye şemasını) çıkaralım.

  • ➡️ Birinci dize sonu: "ayla" → "-la" sesi. Bunu a olarak işaretliyoruz.
  • ➡️ İkinci dize sonu: "gider" → "-er" sesi. Farklı, bu yüzden b.
  • ➡️ Üçüncü dize sonu: "çeker" → "-er" sesi. İkinci dizeyle aynı, yani b.
  • ➡️ Dördüncü dize sonu: "eser" → "-er" sesi. İkinci ve üçüncü dizeyle aynı, yani b.

🎯 Kafiye şeması: a b b b

✅ Şemada, ilk dize farklı (a), diğer üç dize kendi arasında uyaklı (b). Bu düzene düz kafiye denir. (Bazı kaynaklarda "mesnevi tarzı kafiye" olarak da geçer).

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12