Soru:
Tercüman-ı Ahval gazetesinin kurucularından biri olan Şinasi, gazetenin ilk sayısında yayımladığı "Mukaddime"de, gazeteciliğin amacını \( \text{"... milletin sözcüsü olmak ..."} \) ve \( \text{"... halka okuma zevki ve alışkanlığı kazandırmak ..."} \) şeklinde ifade etmiştir. Bu iki ifade, Şinasi'nin ve Yeni Türk Edebiyatı'nın hangi ortak hedeflerini yansıtmaktadır?
Çözüm:
💡 Bu soru, Şinasi'nin fikirlerini ve Tanzimat Dönemi edebiyatının genel amaçlarını birleştirmemizi istiyor.
- ➡️ 1. Adım: "Milletin Sözcüsü Olmak" İfadesini Analiz Edelim
- Bu ifade, gazeteciliğin ve edebiyatın artık sadece saray ve çevresine değil, tüm halka/millete hitap etmesi gerektiği anlayışını yansıtır.
- Şinasi, burada toplumsal sorumluluk ve kamuoyu oluşturma fikirlerini vurgular. Amaç, halkın sesi olmak ve onları temsil etmektir. Bu, Tanzimat aydınlarının "toplum için sanat" anlayışının bir yansımasıdır.
- ➡️ 2. Adım: "Halka Okuma Zevki ve Alışkanlığı Kazandırmak" İfadesini Analiz Edelim
- Bu ifade ise doğrudan halkı eğitme ve bilinçlendirme hedefini gösterir.
- Karmaşık ve ağır dil yerine, herkesin anlayabileceği sade bir dille yazmanın önemine işaret eder. Edebiyat ve gazete, halka yönelik bir eğitim aracına dönüşür.
- ➡️ 3. Adım: Ortak Hedefleri Belirleyelim
- Bu iki ifade, Şinasi ve diğer Tanzimat aydınlarının en temel iki hedefini özetler:
1. Halkçılık: Sanatı ve yazını, halka indirgemek, onların sorunlarına eğilmek.
2. Faydacılık (Pragmatizm): Edebiyatı ve gazeteciliği, toplumu eğitmek, geliştirmek ve bilinçlendirmek için bir araç olarak görmek.
✅ Bu iki ifade, Şinasi ve Yeni Türk Edebiyatı'nın halkçı ve faydacı hedeflerini yansıtmaktadır.
