Soru:
Victor Hugo'nun Cromwell adlı oyununun önsözü, hangi edebi akımın bir manifestosu niteliğindedir? Bu akımın, kendisinden önce hakim olan akıma (Klasisizm) tepkisi hangi noktalarda ortaya çıkmıştır? En az iki temel fark üzerinden açıklayınız.
Çözüm:
💡 Soru, tarihsel bir dönüm noktasına işaret ediyor. Önce önsözün hangi akıma ait olduğunu bulalım, ardından karşı çıktığı noktaları listeleyelim.
- ➡️ Manifesto: Victor Hugo, Cromwell önsözünde Klasisizm'in katı kurallarını eleştirerek yeni bir akımın ilkelerini ortaya koymuştur. Bu akım Romantizm'dir. Bu metin, bu nedenle Romantizm'in bir manifestosu kabul edilir.
- ➡️ İki Temel Tepki/Fark:
- Üç Birlik Kuralı: Klasisizm, tiyatroda "yer, zaman ve olay birliği" kuralını değişmez bir kural olarak benimsemiştir. Romantizm ise bu kurala şiddetle karşı çıkarak, olay örgüsünün geniş bir zamana ve farklı mekanlara yayılmasını savunmuştur. Daha özgür bir sahneleme anlayışını getirmiştir.
- İyi-Kötü Ayrımı ve "Grotesk": Klasisizm, karakterleri iyi ve kötü olarak keskin çizgilerle ayırır ve "soylu" olanı yüceltir. Romantizm ise, hayatın hem güzel hem çirkin (grotesk) yanlarının bir arada olduğunu savunur. İnsanda iyilik ve kötülüğün iç içe geçebileceğini, çirkinin de sanatın konusu olabileceğini öne sürer. Victor Hugo, bu ikiliği (sublime-grotesque) birleştirmeyi amaçlamıştır.
✅ Sonuç: Victor Hugo'nun Cromwell önsözü, Romantizm akımının manifestosudur. Bu akım, Klasisizm'e başta Üç Birlik Kuralı ve Grotesk anlayışı olmak üzere pek çok noktada tepki göstermiştir.
