Soru:
İçi hava dolu kapalı bir kavanozun içine çalan bir zil koyalım. Kavanozun kapağı kapalıyken zilin sesini net duyarız. Daha sonra kavanozu bir vakum pompası ile boşaltırsak (içindeki havayı alırsak) zilin sesi için ne olur? Sebebiyle açıklayın.
Çözüm:
🔬 Bu bir deney sorusudur! Adım adım gidelim.
- ➡️ İlk Durum (Kavanoz Havayla Dolu): Zil titreşir. Bu titreşimler etrafındaki hava moleküllerine aktarılır. Hava molekülleri sesi kavanozun camına, cam da dışarıdaki havaya ve sonunda kulağımıza iletir. Bu yüzden sesi net duyarız.
- ➡️ İkinci Durum (Kavanoz Boşaltıldığında): Vakum pompası kavanozun içindeki havayı büyük ölçüde çeker, yani ortam boşluğa yakın hale gelir.
- ➡️ Zil titreşmeye devam etse bile, titreşimlerini iletebilecek hava molekülleri artık yoktur veya yetersizdir.
- ➡️ Ses dalgaları boşlukta yayılamayacağı için, titreşimler kavanozun camına ulaşamaz ve dolayısıyla sesi duyamayız. Zilin çaldığını ancak camdan görerek anlayabiliriz.
✅ Sonuç: Kavanoz boşaltıldığında zilin sesi giderek azalır ve en sonunda hiç duyulmaz. Çünkü sesin yayılması için gerekli olan ortam (hava) ortadan kalkmıştır.
