Soru:
Bir tohumun çimlenmesi için gerekli olan dış faktörler nelerdir? Aşağıdaki deney düzeneğinde, aynı tür ve özellikteki fasulye tohumları farklı koşullarda bekletiliyor. Hangi kaptaki tohumların çimlenme ihtimali en yüksektir? Nedenini açıklayınız.
- Kap A: Nemli pamuk içinde, 25°C sıcaklıkta, aydınlık ortamda.
- Kap B: Kuru pamuk içinde, 25°C sıcaklıkta, aydınlık ortamda.
- Kap C: Nemli pamuk içinde, 5°C sıcaklıkta, aydınlık ortamda.
- Kap D: Nemli pamuk içinde, 25°C sıcaklıkta, karanlık ortamda.
Çözüm:
🌱 Tohumun çimlenmesi için üç temel dış faktör gereklidir. Bunları hatırlayarak deneyi adım adım analiz edelim.
- ➡️ 1. Su (Nem): Tohumun kabuğunun yumuşaması, embriyonun metabolizmasının harekete geçmesi ve enzimlerin çalışması için şarttır. Bu nedenle Kap B (kuru pamuk) çimlenemez.
- ➡️ 2. Uygun Sıcaklık: Enzimlerin en verimli çalıştığı bir sıcaklık aralığı gerekir. Genellikle oda sıcaklığı (20-25°C) uygundur. 5°C gibi düşük sıcaklıkta enzimler çalışamaz. Bu nedenle Kap C (5°C) çimlenemez veya çok yavaş çimlenir.
- ➡️ 3. Oksijen: Embriyonun solunum yaparak enerji üretmesi için oksijen gereklidir. Tüm kaplar aydınlık/karanlık olsa da hava ile temas ettikleri için oksijen mevcuttur.
- ➡️ Işık: Işık, çimlenme için ZORUNLU bir faktör DEĞİLDİR. Çimlenme karanlıkta da gerçekleşebilir. Işık, filizlenen bitkinin fotosentez yapmaya başlamasından sonra önem kazanır. Bu nedenle Kap D (karanlık) çimlenebilir.
✅ Analizimize göre; Kap B (susuz) ve Kap C (soğuk) çimlenemez. Kap A ve Kap D ise su ve sıcaklık şartlarını sağladığı için çimlenir. Işık olmadığı için Kap D'nin çimlenmesi engellenmez. Ancak soru "en yüksek ihtimal"i sorduğu ve Kap A'nın koşulları daha ideal olduğu için cevap Kap A'dır.
