Soru:
Bir deney tüpü içine yarı geçirgen bir zar yerleştirilmiş ve zardan dışarı çıkamayacak şekilde %10'luk şeker çözeltisi konulmuştur. Bu tüp, saf su dolu bir behere daldırılıyor. Bir süre sonra tüp içindeki sıvı seviyesinde nasıl bir değişiklik gözlemlenir? Nedenini açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu bir osmoz olayıdır. Osmoz, çözücü moleküllerin (burada su) az yoğun ortamdan çok yoğun ortama, yarı geçirgen bir zardan geçişidir.
- ➡️ Adım 1: Ortamların Yoğunluklarını Belirleme: Tüpün içi %10 şeker çözeltisi, dışı ise saf sudur. Saf suyun çözünen madde konsantrasyonu 0'dır. Bu nedenle, tüpün içi dışa göre daha yoğun (hipertonik) bir ortamdır.
- ➡️ Adım 2: Su Moleküllerinin Hareket Yönü: Su molekülleri, konsantrasyonu düşük olan ortamdan (saf su - hipotonik) yüksek olan ortama (şeker çözeltisi - hipertonik) doğru yarı geçirgen zardan geçer.
- ➡️ Adım 3: Gözlemlenen Sonuç: Tüpün içine giren su miktarı, dışarı çıkan sudan fazla olduğu için tüpün içindeki sıvı seviyesi yükselir.
✅ Sonuç: Tüp içindeki sıvı seviyesi yükselir çünkü osmoz ile saf sudan tüpün içine net su girişi olur.
