Soru:
Hücreler için aşağıdaki durumlar verilmiştir. Hangi durumda hücrenin osmotik basıncı en yüksektir? Hesaplayınız.
- A Hücresi: Sitoplazmasında %5 glikoz bulunmaktadır.
- B Hücresi: Sitoplazmasında %3 sükroz ve %2 glikoz bulunmaktadır.
- C Hücresi: Sitoplazmasında %4 NaCl (tuz) bulunmaktadır. (NaCl suda çözündüğünde Na⁺ ve Cl⁻ iyonlarına ayrışır.)
Çözüm:
💡 Osmotik basınç, çözeltideki çözünen tanecik (molekül veya iyon) konsantrasyonu ile doğru orantılıdır. Toplam tanecik sayısı ne kadar fazla ise osmotik basınç o kadar yüksektir.
- ➡️ Adım 1: A Hücresini Hesapla: %5'lik glikoz çözeltisinde, glikoz molekülleri parçalanmaz. Yani toplam çözünen tanecik konsantrasyonu %5'tir.
- ➡️ Adım 2: B Hücresini Hesapla: %3 sükroz + %2 glikoz. Her ikisi de moleküler halde kalır. Toplam çözünen madde konsantrasyonu %5'tir.
- ➡️ Adım 3: C Hücresini Hesapla: %4'lük NaCl çözeltisi. NaCl suda Na⁺ ve Cl⁻ olmak üzere iki iyona ayrışır. Bu nedenle çözünen tanecik konsantrasyonu %4 x 2 = %8 olarak düşünülmelidir.
- ➡️ Adım 4: Karşılaştır: A=%5, B=%5, C=%8. En yüksek konsantrasyon C hücresindedir.
✅ Sonuç: En yüksek osmotik basınç, çözünen tanecik konsantrasyonu en fazla olan C Hücresinde görülür.
