Soru:
Bir öğrenci, "Çekirdeği çıkarılan bir hücre bir süre sonra ölür." gözlemini yapmıştır. Bu gözlemi, çekirdeğin hangi temel işlevi/fonksiyonu ile açıklayabiliriz? Açıklayınız.
Çözüm:
🔬 Bu deney, çekirdeğin hayati önemini kanıtlayan klasik bir gözlemdir. Nedenini adım adım analiz edelim.
- ➡️ 1. Adım: Çekirdek, hücrenin büyüme, bölünme, onarım ve enerji üretimi gibi tüm yaşamsal faaliyetlerini kontrol eden genetik şifreye (DNA'ya) ev sahipliği yapar.
- ➡️ 2. Adım: Çekirdek çıkarıldığında, hücre artık yeni protein sentezleyemez. Çünkü protein sentez talimatları DNA'da saklıdır ve bu talimatların okunması/kopyalanması çekirdek içinde başlar.
- ➡️ 3. Adım: Protein sentezi durunca, hücrenin yapısal bileşenleri yenilenemez, enzimler üretilemez ve hücrenin metabolik faaliyetleri düzenli bir şekilde sürdürülemez.
- ➡️ 4. Adım: Tüm bu nedenlerden dolayı, çekirdeği olmayan hücre, kısa bir süre hayatta kalsa da (depo besinlerini kullanarak), uzun vadede yaşamsal fonksiyonlarını sürdüremez ve ölür.
✅ Sonuç: Bu gözlem, çekirdeğin "hücrenin yaşamsal faaliyetlerini yönetme ve kalıtsal bilgiyi depolama" işlevi ile doğrudan açıklanır. Çekirdek, hücrenin komuta merkezidir ve onsuz uzun süreli yaşam mümkün değildir.