Soru:
Çekirdekte bulunan kromatin iplikler, hücre bölünmesi başlamadan önce kısalıp kalınlaşarak yoğun yapılı kromozomları oluşturur. Buna göre, kromatin ve kromozom arasındaki ilişkiyi açıklayınız. Ayrıca, bir kromozomun en temel iki kısmının (\(DNA\) ve \(Protein\)) formülünü (yapısal ilişkisini) yazınız.
Çözüm:
🧬 Bu soru, çekirdeğin kalıtsal materyalinin farklı hallerini ve yapısını sorguluyor.
- ➡️ Kromatin ve Kromozom İlişkisi: Kromatin ve kromozom aynı maddenin (DNA-protein kompleksi) farklı fiziksel halleridir.
- Kromatin: Hücre bölünmesinin olmadığı evrelerde (interfaz) DNA'nın dağınık, ince iplikler halinde bulunduğu aktif formudur. Bu formda DNA'daki genler okunabilir ve protein sentezi için talimatlar verilebilir.
- Kromozom: Hücre bölünmesi sırasında, kromatin ipliklerinin kısalıp kalınlaşarak yoğunlaşmasıyla oluşan paketlenmiş halidir. Bu paketleme, DNA'nın bölünme sırasında eşit ve düzenli bir şekilde yavru hücrelere aktarılmasını sağlar.
Özetle; Kromatin → Paketlenme → Kromozom şeklinde bir dönüşüm vardır.
- ➡️ Kromozomun Temel Yapı Formülü: Bir kromozom, temelde DNA ve özel proteinlerin bir araya gelmesiyle oluşur. Bu yapısal ilişki şu şekilde ifade edilebilir:
Kromozom = DNA + Protein (Histon)
Burada histon proteinleri, DNA'nın etrafına sarılarak onu paketler ve organize eder, böylece kromozomun yapısını stabilize eder.
✅ Cevap: Kromatin ve kromozom aynı maddenin farklı halleridir. Kromozomun yapısal formülü ise DNA ve Histon proteinlerinin birleşiminden oluşur.
