Çözümlü Örnek 3
Soru:
Bir deney tüpünde çoğalan bira mayası (\(Saccharomyces\ cerevisiae\)) hücreleri gözlemleniyor. Bu hücrelerin üreme hızı, ortam sıcaklığına ve besin miktarına bağlı olarak değişiklik gösterebiliyor.
Tomurcuklanma ile üreyen bira mayasının, bir bakteri gibi ikiye bölünerek üreyen bir canlıya kıyasla, uygun koşullarda neden daha hızlı bir nüfus artışı gösterebileceğini açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu soru, farklı eşeysiz üreme mekanizmalarının verimliliğini karşılaştırmamızı istiyor.
- ➡️ 1. Adım: Bakteriyel Bölünmeyi Hatırlama
Bakteriler ikili bölünme ile çoğalır. Bir ana hücre, büyüyüp DNA'sını eşledikten sonra tam ortadan ikiye bölünerek iki yeni birey oluşturur. Bu süreç belirli bir zaman alır.
- ➡️ 2. Adım: Tomurcuklanma Sürecini Analiz Etme
Tomurcuklanmada ise ana hücre, kendisinden çok daha küçük bir tomurcuğu oluştururken, aynı anda metabolik faaliyetlerine ve büyümesine devam edebilir. Yani, ana hücre "üretim yaparken" aynı anda "kendini de idame ettirebilir".
- ➡️ 3. Adım: Avantajı Belirleme
Bu durum, özellikle besince zengin ortamlarda, bir ana maya hücresinin ardışık ve hızlı bir şekilde birden fazla tomurcuk oluşturabilmesine olanak tanır. Bir bakteri henüz bölünme sürecini tamamlamamışken, bir maya hücresi ilk tomurcuğunu oluşturup büyütmeye başlamış olabilir.
✅ Sonuç olarak, tomurcuklanmanın süreklilik arz eden bu yapısı, uygun koşullarda ikili bölünmeye kıyasla daha hızlı bir nüfus artışı sağlayabilir.
