Soru:
Sarı tohum rengi (Y) baskın, yeşil tohum rengi (y) çekinik özellik gösterir. Heterozigot genotipli bir bezelye bitkisi ile homozigot çekinik genotipli bir bezelye bitkisi çaprazlanıyor.
Buna göre;
- a) Ebeveynlerin (P nesli) genotiplerini yazınız.
- b) Oluşabilecek F1 dölünün genotip ve fenotip oranlarını bulunuz.
Çözüm:
💡 Bu bir genetik çaprazlama sorusudur. Ebeveyn genotiplerini belirleyip Punnett karesi ile çözüme ulaşacağız.
- ➡️ a) Adım: Ebeveyn genotiplerini belirleme. Soruda bir ebeveynin heterozigot olduğu belirtilmiş: Yy. Diğer ebeveynin ise homozigot çekinik olduğu belirtilmiş: yy.
- ➡️ b) Adım 1: Punnett karesini oluşturalım. Heterozigot ebeveynden (Yy) gelebilecek gametler Y ve y'dir. Homozigot çekinik ebeveynden (yy) gelebilecek tek çeşit gamet y'dir.
- ➡️ b) Adım 2: Genotip oranını bulalım. Punnett karesine göre;
- Yy genotipli birey sayısı: 2
- yy genotipli birey sayısı: 2
Genotip oranı: 2 Yy : 2 yy veya sadeleştirilirse 1 Yy : 1 yy (%50 heterozigot, %50 homozigot çekinik).
- ➡️ b) Adım 3: Fenotip oranını bulalım.
- Yy genotipi, baskın Y aleli nedeniyle Sarı fenotipine sahiptir.
- yy genotipi ise Yeşil fenotipine sahiptir.
Fenotip oranı: 2 Sarı : 2 Yeşil veya sadeleştirilirse 1 Sarı : 1 Yeşil (%50 sarı, %50 yeşil).
✅ Sonuç: a) Ebeveyn genotipleri: Yy ve yy.
b) F1 dölü genotip oranı: %50 Yy, %50 yy; Fenotip oranı: %50 Sarı, %50 Yeşil.
