Soru:
Kısa boylu bir bezelye bitkisi (tt), boyu bilinmeyen bir bezelye bitkisi ile çaprazlanıyor. Oluşan dölde 52 uzun boylu, 48 kısa boylu bezelye elde ediliyor.
- Boyu bilinmeyen bitkinin genotipi nedir?
- Bu çaprazlamanın adı nedir ve neden kullanılır?
Çözüm:
💡 Burada, fenotipi bilinmeyen bir birey (Uzun veya Kısa), çekinik homozigot (tt) bir birey ile çaprazlanmıştır. Bu durum bir kontrol çaprazlamasıdır.
- ➡️ 1. Adım: Bilinmeyen genotip "T_" olsun. Çaprazlama T_ x tt şeklindedir.
- ➡️ 2. Adım: Döldeki fenotip oranı yaklaşık 1:1 (52 Uzun : 48 Kısa). Bu oran, heterozigot bir bireyin çekinik bireyle çaprazlanması sonucu beklenen orandır: Tt x tt → %50 Tt (Uzun), %50 tt (Kısa).
- ➡️ 3. Adım: Eğer bilinmeyen genotip homozigot baskın (TT) olsaydı, tüm döller uzun (Tt) olurdu. Eğer homozigot çekinik (tt) olsaydı, tüm döller kısa (tt) olurdu.
✅ Sonuç: Bilinmeyen bitkinin genotipi Tt'dir (heterozigot). Bu çaprazlama, bir bireyin genotipini belirlemek için kullanılan klasik bir kontrol çaprazlaması örneğidir.
