Kontrol çaprazlaması nedir

Bir bahçede sarı tohumlu (Y) bir bezelye bitkisi bulunuyor. Bu bitkinin genotipini (YY mi yoksa Yy mi olduğunu) anlamak için bir kontrol çaprazlaması yapılıyor. Yeşil tohumlu (yy) bir bitki ile çaprazlanan bu bitkiden elde edilen 100 tohumun tamamı sarı renkli oluyor.

• Buna göre, sarı tohumlu bitkinin genotipi nedir?
• Neden bu sonuca varıyorsunuz?

💡 Kontrol çaprazlamasının temel mantığı, bilinmeyen genotipten gelen alellerin, sadece çekinik alel taşıyan bir bireyle birleşmesini sağlamaktır.

• ➡️ 1. Adım: İki olasılığı değerlendirelim:
  • Olasılık 1: Bitki homozigot baskın (YY) ise; YY x yy → Tüm döller Yy (Sarı).
  • Olasılık 2: Bitki heterozigot (Yy) ise; Yy x yy → %50 Yy (Sarı), %50 yy (Yeşil).
• ➡️ 2. Adım: Deney sonucunda 100 tohumun tamamı sarı renkli olmuştur. Bu durum, heterozigot genotip için beklenen 1:1 oranıyla uyuşmamaktadır.
• ➡️ 3. Adım: Sonuç, sadece Olasılık 1'deki gibi homozigot baskın bir ebeveyn durumunda mümkündür.

✅ Sonuç: Sarı tohumlu bitkinin genotipi YY'dir. Çünkü heterozigot bir birey, çekinik bireyle çaprazlandığında mutlaka çekinik fenotipte (yeşil) yavrular oluşurdu.