Soru:
Asit-baz titrasyonunda, kuvvetli bir asitin kuvvetli bir bazla titrasyonu yapılıyor. Deneyi yapan öğrenci, dönüm noktasını (eşdeğerlik noktasını) tespit etmek için;
- (a) Fenolftalein
- (b) Metil oranj
indikatörlerini ayrı ayrı kullanıyor. Her iki durumda da titrasyon eğrisi üzerinde indikatörün renk değiştirdiği nokta, gerçek eşdeğerlik noktasına göre nasıl bir konumdadır? (Erken mi, geç mi yoksa aynı anda mı renk değişir?)
Çözüm:
💡 Kuvvetli asit-kuvvetli baz titrasyonunda eşdeğerlik noktası pH=7'dir. İndikatör seçimi, indikatörün renk değiştirme aralığının bu pH'a yakın olmasına bağlıdır.
- ➡️ (a) Fenolftalein için: Fenolftalein ~8,2 - 10,0 pH aralığında renk değiştirir. Eşdeğerlik noktası (pH=7) ise bu aralığın altındadır. Bu demektir ki, fenolftalein renk değiştirdiğinde (pembeye döndüğünde), aslında gerçek eşdeğerlik noktasını geçmişizdir. Yani fazladan baz eklemişizdir. Sonuç olarak fenolftalein, eşdeğerlik noktasından sonra renk değiştirir. ✅ Renk değişimi GEÇ olur.
- ➡️ (b) Metil Oranj için: Metil oranj ~3,1 - 4,4 pH aralığında renk değiştirir. Eşdeğerlik noktası (pH=7) ise bu aralığın üzerindedir. Bu demektir ki, metil oranj renk değiştirdiğinde (kırmızıdan sarıya döndüğünde), aslında henüz gerçek eşdeğerlik noktasına ulaşmamışızdır. Yani yeterince baz eklememişizdir. Sonuç olarak metil oranj, eşdeğerlik noktasından önce renk değiştirir. ✅ Renk değişimi ERKEN olur.
✅ Sonuç: Kuvvetli asit-baz titrasyonunda (pH=7); Fenolftalein kullanılırsa renk değişimi geç, Metil oranj kullanılırsa renk değişimi erken olur. İdeal indikatör renk değişim aralığı pH=7 civarında olanıdır.
