Soru:
Ham petrol, yüzlerce farklı hidrokarbon bileşiğinden oluşan karmaşık bir karışımdır. Bu bileşenleri; benzin, gaz yağı, motorin gibi ürünlere ayırmak için kullanılan endüstriyel işlem hangisidir? Bu işlemin temelini oluşturan prensibi kısaca açıklayınız.
Çözüm:
💡 Ham petrolün bileşenlerine ayrılması, büyük ölçekli ve verimli bir işlem gerektirir.
- ➡️ Bu tür karmaşık karışımları, bileşenlerinin kaynama noktalarındaki küçük farklardan yararlanarak ayırmak için ayrımsal damıtma (fraksiyonlu damıtma) kullanılır.
- ➡️ İşlemin temel prensibi, karışımın ısıtıldığı ayrımsal damıtma kolonudur. Bu kolonun yüksekliği boyunca bir sıcaklık gradyanı (eğimi) oluşur.
- ➡️ Kolonun alt kısmı daha sıcak, üst kısmı ise daha soğuktur. Buharlaşan bileşenler yükselirken soğur ve kendi kaynama noktalarına denk gelen sıcaklıktaki bölgelerde yoğunlaşarak sıvı halde toplanırlar.
- ➡️ Böylece, kaynama noktası en düşük olan en üstte, kaynama noktası en yüksek olan ise en altta olmak üzere farklı "fraksiyonlar" (ürünler) ayrı ayrı toplanabilir.
✅ Kullanılan işlem ayrımsal damıtmadır. Temel prensibi, bileşenlerin kaynama noktaları arasındaki küçük farklardan yararlanmak ve bunu, farklı sıcaklık bölgelerine sahip bir kolon içinde gerçekleştirmektir.
