Soru:
Bir nörotransmitter olan asetilkolin (ACh), parasempatik sinir sisteminin sonlanma noktalarından salgılanır. ACh'nin sinaptik aralıkta kalma süresini kontrol eden ve onu parçalayan enzim aşağıdakilerden hangisidir? Bu enzimin inhibe edilmesi (durdurulması) durumunda vücutta hangi etki gözlenir?
Çözüm:
💡 Soru iki kısımdan oluşuyor: enzimin adı ve bu enzimin çalışmamasının etkisi.
- ➡️ 1. Adım: Asetilkolin, postsinaptik membrandaki reseptörüne bağlandıktan sonra sinyal iletimini gerçekleştirir. Eğer sinaptik aralıkta kalırsa sürekli uyarıya neden olabileceği için hızla uzaklaştırılmalıdır.
- ➡️ 2. Adım: Asetilkolini parçalayan ve onun etki süresini kontrol eden spesifik enzim Asetilkolinesteraz'dır (AChE). Bu enzim, ACh'yi kolin ve asetata hidroliz ederek (parçalayarak) etkisiz hale getirir.
- ➡️ 3. Adım: Eğer asetilkolinesteraz enzimi inhibe edilirse (örneğin, bazı sinir gazları veya böcek ilaçları ile), ACh parçalanamaz ve sinaptik aralıkta birikir.
- ➡️ 4. Adım: ACh'nin birikmesi, postsinaptik hücrede sürekli ve kontrolsüz bir uyarılmaya yol açar. Parasempatik sistem "dinlenme ve sindirme"den sorumlu olduğu için, bu durumda aşırı kasılmalar, tükürük ve gözyaşı salgısında artış, nabızda yavaşlama, bronş daralması gibi etkiler gözlenir.
✅ Sonuç: Asetilkolini parçalayan enzim Asetilkolinesteraz'dır. Bu enzim inhibe edilirse asetilkolin birikimine bağlı olarak sürekli uyarı ve parasempatik etkilerde aşırı artış gözlenir.
