Soru:
Salyangoz (\( \text{koklea} \)), iç içe geçmiş üç kanaldan oluşan spiral bir yapıdır. Bu kanallardan ortada bulunan kohlear kanal, \( \text{K}^+ \) bakımından zengin bir sıvı olan endolenf ile doludur. İşitme için kritik öneme sahip Corti organı da bu kanalın içinde yer alır. Corti organındaki tüy hücrelerinin uyarılma mekanizması nasıl gerçekleşir?
Çözüm:
💡 Ses enerjisinin elektrokimyasal sinyale dönüşüm sürecini inceleyelim.
- ➡️ 1. Adım (Mekanik Uyarı): Dalızdan gelen basınç dalgası, salyangozun üst ve alt kanallarındaki (perilenf) sıvıyı hareket ettirir. Bu hareket, aradaki esnek bazilar zarını titreştirir.
- ➡️ 2. Adım (Tüy Hücresi Hareketi): Bazilar zarının titreşimi, üzerinde oturan Corti organındaki iç tüy hücrelerini hareket ettirir. Bu hücrelerin üstündeki "tüyler" (stereosilya), üzerlerindeki jelatinimsi tektorial zara sürtünür veya bükülür.
- ➡️ 3. Adım (İyon Kanallarının Açılması): Tüylerin bükülmesi, hücre zarındaki mekanik olarak kapılı \( \text{K}^+ \) (potasyum) iyon kanallarının açılmasına neden olur.
- ➡️ 4. Adım (Depolarizasyon): Kanalın içi endolenf ile dolu olduğu ve endolenf de \( \text{K}^+ \) bakımından zengin olduğu için, pozitif yüklü \( \text{K}^+ \) iyonları hızla hücrenin içine akar. Bu, hücrede bir depolarizasyona (elektriksel uyarı) yol açar.
- ➡️ 5. Adım (Nörotransmitter Salınımı): Depolarizasyon, hücrenin tabanındaki voltaj kapılı \( \text{Ca}^{2+} \) kanallarını açar. Kalsiyum girişi, nörotransmitter salınımını tetikler ve bu kimyasal mesaj, işitme siniri lifleri tarafından beyne iletilir.
✅ Sonuç: Corti organı, mekanik bir titreşimi (ses), elektrokimyasal bir sinyale dönüştürerek işitmenin gerçekleşmesini sağlar.
