Soru:
Bir koku molekülü, koku reseptör hücresindeki reseptör proteine bağlandığında hücre içinde bir dizi kimyasal reaksiyon başlar. Bu reaksiyonlar sonucunda oluşan ve hücre zarında bulunan iyon kanallarının açılmasına neden olan ikinci haberci molekülün adı nedir? (\(cAMP\) şeklinde kısaltılır)
Çözüm:
🧠 Koku reseptör hücreleri, birer nörondur ve uyarıldıklarında elektriksel bir sinyal (aksiyon potansiyeli) oluştururlar. Bu sinyalin başlaması için hücre içi bir sinyal kaskadı tetiklenir.
- ➡️ Birinci adım: Koku molekülü, hücre zarındaki G-proteinine bağlı reseptöre (GPCR) bağlanır.
- ➡️ İkinci adım: Bu bağlanma, \(G_{olf}\) adı verilen özel bir G-proteinini aktive eder.
- ➡️ Üçüncü adım: Aktif \(G_{olf}\) proteini, adenilat siklaz enzimini uyarır.
- ➡️ Dördüncü adım: Adenilat siklaz, ATP'yi döngüsel AMP'ye (\(cAMP\)) dönüştürür. İşte bu \(cAMP\) molekülü, soruda bahsedilen ikinci haberci moleküldür.
- ➡️ Beşinci adım: \(cAMP\) seviyesi artınca, hücre zarındaki sodyum (\(Na^+\)) ve kalsiyum (\(Ca^{2+}\)) iyon kanalları açılır. İyon girişi, hücreyi depolarize ederek aksiyon potansiyelini başlatır.
✅ Sonuç: Koku alma sırasında görev yapan ikinci haberci molekül döngüsel AMP (cyclic AMP - \(cAMP\))'dir.
