Soru:
Bir hasta, böbreklerinin kanı yeterince süzemediği son dönem böbrek yetmezliği tanısı almıştır. Bu durumda vücutta biriken atık maddeler ve fazla sıvıyı uzaklaştırmak için kullanılan iki farklı diyaliz yöntemini karşılaştırınız.
Çözüm:
💡 Diyaliz, böbreklerin işlevini yapay olarak yerine getiren bir tedavi yöntemidir. İki ana türü vardır:
- ➡️ Hemodiyaliz: Bu yöntemde, hastanın kanı vücut dışına alınarak bir "diyaliz makinesi"nden geçirilir. Bu makinede yapay bir zar (membran) görevi gören bir filtre vardır. Kan, bu filtrenin bir tarafından, diyaliz sıvısı da diğer tarafından akar. Atık maddeler ve fazla sıvı, kandan diyaliz sıvısına geçer ve temizlenmiş kan hastaya geri verilir. Genellikle haftada 2-3 kez, 3-4 saat süreyle bir sağlık merkezinde uygulanır.
- ➡️ Periton Diyalizi: Bu yöntemde, hastanın kendi karın boşluğundaki zar (periton) yapay bir filtre olarak kullanılır. Karına yerleştirilen kalıcı bir kateter yardımıyla özel bir diyaliz sıvısı boşluğa doldurulur. Atık maddeler ve fazla sıvı kandan bu sıvıya geçer. Birkaç saat sonra bu sıvı boşaltılarak yerine yenisi doldurulur. Bu işlem genellikle hasta tarafından günde birkaç kez evde yapılabilir.
✅ Sonuç olarak, hemodiyaliz bir makine ve merkeze bağımlılık gerektirirken, periton diyalizi hastanın kendi vücudunu kullanarak evde yönetebileceği bir yöntemdir. Her iki yöntemin de temel amacı, böbrek yetmezliğinde biriken üre (\( \ce{CO(NH2)2} \)), kreatinin gibi atık maddeleri ve fazla sıvıyı vücuttan uzaklaştırmaktır.
