Soru:
3- 2-metilpropan-2-ol (tert-bütil alkol) bileşiğine derişik sülfürik asit ilavesi ve oda sıcaklığında bekletme işlemi yapılıyor. Oluşan başlıca organik ürün nedir?
Çözüm:
💡 Alkollerin yapısı, su çekilmesi sonucu oluşacak ürünü belirlemede en kritik faktörlerden biridir.
- ➡️ 1. Adım: Bileşiğin yapısını inceleyelim. 2-metilpropan-2-ol'ün formülü \( (CH_3)_3COH \) şeklindedir. -OH grubu, üç tane alkil grubuna bağlı olan bir karbona bağlıdır. Bu, onu üçüncül (tersiyer) bir alkol yapar.
- ➡️ 2. Adım: Üçüncül alkoller, asit katalizörlü dehidratasyona çok duyarlıdır ve genellikle yüksek sıcaklığa gerek kalmadan (oda sıcaklığında bile) reaksiyona girerler.
- ➡️ 3. Adım: Bu alkolün yapısında, -OH grubunun bağlı olduğu karbona komşu karbonlarda hidrojen atomu (H) yoktur. Bu nedenle alken oluşumu için uygun bir durum yoktur. Bunun yerine, kararsız bir karbokatyon oluşur ve bu iyon su molekülü salarak doğrudan alken oluşturur. Oluşan alken, 2-metilpropen'dir (izobüten).
- ➡️ 4. Adım: Reaksiyon denklemi: \( (CH_3)_3COH \xrightarrow[H_2SO_4]{Oda\ Sıc.} CH_2=C(CH_3)_2 + H_2O \)
✅ Sonuç: Üçüncül alkol olduğu için, oda sıcaklığında bile kolayca su kaybederek 2-metilpropen (izobüten) oluşturur. Formülü \( CH_2=C(CH_3)_2 \)'dir.
