Soru:
Islahat Fermanı'nın (1856) en önemli özelliklerinden biri, Osmanlı tebaası içindeki gayrimüslimlere tanıdığı haklardır. Aşağıdakilerden hangisi bu haklardan biri değildir?
- A) Devlet memuru olabilme hakkı
- B) Askerlikten bedel ödeyerek muaf olma hakkı
- C) İltizam usulünü uygulama hakkı
- D) Askere alınma ve silah taşıma hakkı
- E) Mahkemelerde şahitlikte eşitlik hakkı
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için Islahat Fermanı'nın gayrimüslimlere getirdiği düzenlemeleri iyi bilmek gerekir. Soru, "biri değildir" ifadesiyle olumsuz bir seçenek istiyor.
- ➡️ Adım 1: Islahat Fermanı, gayrimüslimleri askere alma fikrini getirmişti. Ancak bu, genellikle bedel ödeyerek muaf olma şeklinde uygulandı. Bu nedenle B seçeneği bir haktır.
- ➡️ Adım 2: A, D ve E seçenekleri, Islahat Fermanı ile gayrimüslimlere tanınan eşitlikçi haklardandır (memur olma, askere alınma, şahitlikte eşitlik).
- ➡️ Adım 3: C seçeneğine bakalım. İltizam usulü, vergi toplama işinin mültezimlere devredilmesidir. Islahat Fermanı, bu uygulamayı kaldırmayı ve adil bir vergi sistemi getirmeyi hedeflemiştir. Dolayısıyla bu bir "hak" değil, kaldırılan bir uygulamadır.
✅ Sonuç: Islahat Fermanı'nda gayrimüslimlere tanınan bir hak olmayan seçenek C'dir.
