Soru:
Aşağıdaki cümlelerdeki fiillerin hangi kiple çekimlendiğini bulunuz.
- a) Yarın sınavıma çok iyi çalışacağım.
- b) Her akşam kitap okurum.
- c) Keşke sen de bizimle gelsen.
- d) Bu konuyu dün derste işledik.
Çözüm:
💡 Kip ekleri, fiillere gelerek onların zaman veya dilek anlamı kazanmasını sağlar. Şimdi adım adım gidelim:
- ➡️ a) "çalışacağım" fiilini inceleyelim: Fiilin kökü "çalış-"tır. "-acağım" eki, fiile "gelecek zaman" anlamı katmıştır. Bu nedenle gelecek zaman kipi ile çekimlenmiştir.
- ➡️ b) "okurum" fiilini inceleyelim: Fiilin kökü "oku-"dur. "-r" eki, fiile "geniş zaman" anlamı katmıştır. Bu nedenle geniş zaman kipi ile çekimlenmiştir.
- ➡️ c) "gelsen" fiilini inceleyelim: Fiilin kökü "gel-"dir. "-se" eki, fiile bir dilek, istek veya şart anlamı katmıştır. Bu nedenle dilek-şart kipi ile çekimlenmiştir.
- ➡️ d) "işledik" fiilini inceleyelim: Fiilin kökü "işle-"dir. "-di" eki, fiile "geçmiş zaman" anlamı katmıştır. Bu nedenle görülen geçmiş zaman kipi ile çekimlenmiştir.
✅ Sonuç: a) Gelecek Zaman, b) Geniş Zaman, c) Dilek-Şart Kipi, d) Görülen Geçmiş Zaman
